Eksperci apeluja do UE o podjecie bardziej intensywnych dzialan w zwiazku z chorobami zakaznymi
[Data: 2005-06-15]
Międzynarodowa grupa robocza ekspertów opracowała raport dla Naukowej Rady Doradczej Akademii Europejskich (European Academies Science Advisory Council – EASAC), apelując w nim do UE o nadanie priorytetu zwalczaniu chorób zakaźnych i przeznaczenie większych zasobów na ten cel.
Raport ma na celu przedstawienie głównych problemów stojących przed twórcami polityki, związanych z chorobami zakaźnymi, oraz określenie priorytetów dalszej pracy EASAC. Volker ter Meulen, który przewodniczył pracom grupy roboczej opracowującej raport, zapoznał deputowanych do Parlamentu Europejskiego z wnioskami zawartymi w dokumencie na spotkaniu informacyjnym, które odbyło się 14 czerwca w Parlamencie Europejskim.
Profesor ter Meulen scharakteryzował najpierw obecną sytuację na świecie przytaczając dane statystyczne Światowej Organizacji Zdrowia (WHO), z których wynika, że choroby zakaźne stanowią przyczynę około jednej trzeciej wszystkich zgonów; dla porównania rak jest odpowiedzialny za 12 procent zgonów. Sytuacja w krajach rozwijających się wygląda jeszcze gorzej, tam niemal połowa zejść śmiertelnych jest spowodowana chorobami zakaźnymi.
W Europie największym zagrożeniem są choroby wirusowe i bakteryjne, do pierwszej grupy zaliczana jest grypa, koronawirusy takie jak wywołujące zespół ostrej ciężkiej niewydolności oddechowej (SARS) oraz retrowirusy odpowiedzialne za HIV/AIDS, natomiast druga grupa obejmuje gruźlicę i zapalenie opon mózgowych. Choroby wywołane przez pasożyty, takie jak malaria, są częściej spotykane w krajach rozwijających się niż w uprzemysłowionych częściach świata.
Profesor ter Meulen posłużył się przykładem grypy by podkreślić zagrożenie, jakie stwarzają choroby zakaźne. – Jest to duża grupa wirusów, które mogą atakować zarówno ludzi, jak i zwierzęta, powodując ryzyko podwójnej infekcji, która może doprowadzić do powstawania wirusów hybrydowych – powiedział. – Bliskie współistnienie ludzi i zwierząt, na przykład w Azji, jest źródłem ogromnego zagrożenia – przekonaliśmy się o tym na przykładzie ptasiej grypy. Gdyby doszło do rozprzestrzenienia się takiego wirusa na dużą skalą, firmy farmaceutyczne potrzebowałyby sześciu do ośmiu miesięcy na opracowanie szczepionki.
Wprawdzie patogeny bakteryjne można zablokować antybiotykami, ale profesor ter Meulen ostrzegł, że „bakterie są dość inteligentne” i mogą rozwinąć odporność na takie leczenie, co oznacza, że stale trzeba opracowywać nowe antybiotyki. Istnieje przy tym dodatkowe niebezpieczeństwo, że zarówno wirusy, jak i bakterie mogą być celowo wykorzystywane przeciwko ludziom przez bioterrorystów.
Mając na względzie te niebezpieczeństwa, profesor ter Meulen i jego współpracownicy uważają, że istnieją silne argumenty przemawiające za działaniami na poziomie UE i dlatego apelują o większe nakłady finansowe i lepszą koordynację, aby zapewnić większą skuteczność reagowania na choroby zakaźne. Profesor zaznaczył jednak: – Musimy przyznać, że bardzo wiele działań jest już podejmowanych na poziomie UE w tej dziedzinie, ale naszym zdaniem potrzebna jest większa integracja.
Jednym z przykładów może tu być utworzenie Europejskiego Centrum Zwalczania i Zapobiegania Chorobom, które, zgodnie z przewidywaniami autorów raportu, „przyczyni się do lepszej koncentracji wysiłków na nadzorowaniu zdrowia publicznego”. Członkowie grupy uważają jednak, że centrum dysponuje obecnie niewystarczającymi zasobami i twierdzą, że „zamiast jednego, centralnego organu, należałoby stworzyć sieć centrów, które mogą standaryzować działania podejmowane przez każde państwo i zajmować się prowadzeniem powiązanego i lepszego monitorowania chorób.
Aby Europa mogła wykorzystać swoje dotychczasowe dokonania i wypracować skoordynowaną strategię, autorzy raportu wytyczają kilka celów strategicznych polityki UE:
– lepsza integracja podejść poszczególnych państw;
– podkreślanie kluczowej roli nauki i technologii w ukierunkowywaniu form reagowania na choroby zakaźne;
– identyfikacja mocnych i słabych stron europejskich badań naukowych, w szczególności w odniesieniu do monitorowania i przeciwdziałania;
– wskazanie ogólnych korzyści dla publicznych systemów służby zdrowia, wynikających z reagowania na choroby zakaźne i bioterroryzm.
Wśród szczególnych kwestii, do których muszą się odnieść polityki, profesor ter Meulen wskazał na udoskonalenia w dziedzinie nadzoru chorób i infrastruktur zdrowia publicznego, opracowanie harmonogramu badań strategicznych – włącznie z wymogami dotyczącymi umiejętności i szkolenia, potrzebę dostarczania społeczeństwu wyważonych informacji oraz odpowiedzialność UE za postęp w badaniach naukowych nad chorobami zakaźnymi w krajach rozwijających się.
Szczególnie w jednej kwestii, a mianowicie potrzeby opracowania i zgromadzenia większych zapasów szczepionek, profesor ter Meulen zwrócił uwagę na problemy występujące w procesie produkcji na skalę handlową, do których należy się odnieść, takie jak brak rentowności inwestycji poniesionych przez firmy farmaceutyczne na opracowanie nowych szczepionek. – W czasach, gdy coraz więcej rodziców podaje w wątpliwość sens szczepionek, musimy zbudować w społeczeństwie poczucie ich wartości i przekonać ludzi o ich znaczeniu – argumentował profesor.
W raporcie sygnalizuje się również poważne obawy dotyczące nowych Państw Członkowskich UE, gdzie finansowanie, ustalanie priorytetów działań i środki zwalczania chorób są obecnie uznawane za niewystarczające. – Jest także bardzo ważne, by UE koncentrowała się na problemach dotyczących chorób zakaźnych w państwach mających wspólne granice z UE, i ta kwestia może być szczególnie przedmiotem troski nowych Państw Członkowskich – dodał profesor ter Meulen.
W najbliższej przyszłości EASAC zamierza opracować bardziej szczegółowy raport w sprawie szczepionek i być może kolejne raporty dotyczące innych priorytetowych obszarów, w celu sformułowania dokładnych zaleceń dla twórców polityki w Europie. – Jako naukowcy, musimy zadbać o to, by politycy mieli właściwy pogląd na problemy, przed którymi stoimy, musimy też prowadzić otwarte dyskusje na temat tych problemów w kręgach politycznych – powiedział profesor eurodeputowanym. – Zdaję sobie sprawę z tego, że podjęcie właściwej decyzji przez polityków wymaga czasu, ale zadaniem naukowców jest nieustanne podnoszenie tych kwestii – stwierdził na zakończenie swojej wypowiedzi.
Więcej informacji i tekst raportu można znaleźć na stronie:
http://www.easac.org/
Kategoria: Ogólna polityka
Źródło danych: CORDIS News attendance at an EASAC lunch briefing
Referencje dokumentu: Na podstawie materiałów zebranych przez CORDIS Wiadomości podczas spotkania informacyjnego EASAC
Indeks tematyczny: Koordynacja, wspólpraca; Medycyna, zdrowie; Linie polityczne; Badania Naukowe; Aspekty spoleczne
RCN: 23982
źródło CORDIS Urząd Publikacji EU
